Gezinnen die grote moeite hebben elke maand de eindjes aan elkaar te knopen, kunnen door de komst van een ‘sociale zelfoogsttuin’ vanaf de zomer hun eigen, gratis groente oogsten in Drachten.
Het is na Nieuwehorne en Oosterwolde de derde Friese plaats waar zo’n tuin wordt aangelegd. Dat gebeurt naast het uitgestrekte complex van amateurtuindersvereniging De Wrottersploech aan het Noorderend. Loraine Westerneng van de stichting Sociaal en Vitaal, trekker van het project, kan haar geluk niet op.
Hoeveel gezinnen kunnen straks bij de nieuwe tuin terecht?
,,Het gaat om 200 tot 250 huishoudens. De enige voorwaarde is dat ze echt zelf hun groenten, aardappelen en kruiden oogsten. Weet je wat het is? Ongezond, bewerkt voedsel is in de supermarkt vaak goedkoper dan gezond eten. Dat klopt gewoon niet. Met een sociale voedseltuin zorgen we ervoor dat mensen toch groente op hun bord krijgen. Onbespoten, vers en gezond.”
,,Bovendien treffen ze ook anderen. Werken bij de zelfoogsttuin werkt zo ook als een soort sociaal vangnet. Daarnaast kan dit voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt een manier zijn om als het ware te reintegreren. En je bent lekker buiten. We gaan overigens ook groente, kruiden en fruit aan de voedselbank leveren.”
Is het initiatief alleen bedoeld voor mensen die moeten rondkomen van een uitkering?
,,Nee, het is heel divers. Er zijn in Friesland ook veel werkende armen, die vastzitten in het systeem van bijvoorbeeld toeslagen. Ook zij hebben het financieel hartstikke moeilijk. We doen geen inkomenscheck, want dat schaadt het vertrouwen. We werken samen met hulporganisaties die dit soort checks al doen.”
,,Mensen die financieel tekortkomen, moeten zich vaak al bij zoveel instanties verantwoorden. Wij geven vertrouwen en dat krijg je uiteindelijk terug. We willen gezonde producten telen voor de minima, maar dan wel op een sociale wijze.”
De gemeente Smallingerland geeft een subsidie van in totaal 92.000 euro aan de stichting Sociaal en Vitaal voor de komende drie jaar. Van wie komt nog meer (financiële) steun?
,,Er zijn nu 25 bedrijven die ons collectief ondersteunen, met geld of in natura. Denk aan zaaigoed, of tuingereedschap. Maar ook de Rabobank en zorgverzekeraar De Friesland participeren. Dat geldt dus ook voor overheden. Belangrijk is ook dat professionele tuinders zorgen voor de begeleiding.”
,,We doen dit echt samen en hebben een goede basis om door te gaan. Het is niet alleen praten, maar ook echt doen. In Nieuwehorne zijn we vier jaar geleden begonnen. Al snel was er een wachtlijst met mensen die de steun goed konden gebruiken. Nu kunnen 300 gezinnen leven van de opbrengst van de tuin.”
,,In Oosterwolde is ook een sociale voedseltuin, van een andere stichting waarmee we nauw samenwerken: De Kleine Boerderij van Hester van der Werff. Die voorzag vorig jaar 80 gezinnen van gezond eten en breidt uit naar 200 huishoudens. Het is nog wachten op groen licht van de gemeente Ooststellingwerf.”
Blijft het bij drie plekken in Friesland?
,,Nee, zeker niet. Hester en ik hebben met onze stichtingen grotere plannen. We willen dit concept in nog veel meer Friese gemeenten uitrollen. Het is hard nodig.”